LUBIECHOWO.PL

 

Strona główna

Historia

Galerie

"Dzika natura"

 

partner:

Pierwsza wzmianka o miejscowości Karlino pochodzi z 1240 roku i mówi o tym, że Karlino należało wówczas do tzw. księstwa kamieńskiego, jednak najstarszy zapis o Karlinie pochodzi z 1299, gdzie mowa jest o "civis in Corlin". Pierwotnie okolice Karlina należały do książąt pomorskich, natomiast biskupi kamieńscy weszli w ich posiadanie około roku 1280, przejmując zachodnią część ziemi kołobrzeskiej jako spadek po Warcisławie III. W 1308 roku biskup kamieński w swoim dokumencie wspomina o "naszym zamku Karlino". Wtedy musiał to być jeszcze nieduży drewniany gród w widłach rzeki Parsęty i Radwi. Dopiero w 1372 roku podjęto decyzję o przeniesieniu siedziby biskupiej do Karlina i przystąpiono do budowy obronnego zamku.

Na ten cel ówczesny biskup Filip von Rehberg pożyczył od rady Słupska kwotę 350 grzywien. Ostatecznie ten sam biskup w 1385 roku nadał Karlinu prawa miejskie na prawach Lubeki oraz herb. Wtedy również prawdopodobnie wytyczono zachowany do dziś układ ulic w centrum Karlina. W 1409 roku miasto zostało ostatecznie zdobyte przez wojska pomorskie, które puściły Karlino z dymem. Otoczony wodą zamek przetrwał oblężenie i nie został zdobyty przez Bogusława VIII. Jednak już w 1481 roku całe Karlino włącznie z zamkiem zostało zniszczone. Wprowadzenie reformacji w 1534 roku zmieniło sytuację Karlina. Kolejni, tytularni biskupi stworzyli w zamku piękną renesansową rezydencję dbając o gospodarczy rozwój miasta. Wtedy powstał tartak a miejscowy browar otrzymał szczególne przywileje. Nadeszło jednak niespokojne siedemnaste stulecie, a wraz z nim burzliwy czas wojny trzydziestoletniej. Wtedy Karlino zostało splądrowane przez oddziały cesarskie Joachima Krockowa. W roku 1668 tereny miejskie Karlina stały się pruską domeną państwową. Stało się to przyczyną spowolnienia rozwoju miasta. Dodatkowo pozycję Karlina osłabiły dwa potężne pożary. Pierwszy z nich wybuchł dokładnie w Wielką Sobotę 1685 roku i strawił całe miasto. Ocalały jedynie kościół i zamek. W 1721 roku król pruski Fryderyk Wilhelm, często podróżujący przez Karlino, rozkazał wybudować niedaleko zamku dom, który miałby służyć jako noclegownia w czasie przejazdu do Prus Wschodnich. Trzydzieści lat później Karlino zostało zajęte przez Rosjan i jest to data oficjalnego upadku zamku. Splądrowany i podpalony przez wojska gen. Romacowa zamek nigdy już nie został odbudowany. Następny pożar strawił przedmieścia Karlina w 1765 roku. Po tym niefortunnym okresie w dziejach Karlina następuje zauważalny rozwój gospodarczy i przestrzenny


Kościół Św. Michała
W miejscu zniszczonego zamku powstaje browar. W centrum miasta zaczęły powstawać pierwsze murowane, piętrowe kamienice. Niestety znów nadszedł nieszczęśliwy okres, tym razem wojny napoleońskie, które zahamowały rozwój miasta. W lutym 1807 roku zostało ono zmienione w główny ośrodek intendencki dla wojsk oblegających Kołobrzeg. Nagły napływ Francuzów do miasta szybko doprowadził do wybuchu epidemii czerwonki, w wyniku czego zmarła 1/3 mieszkańców Karlina. Chociaż wojny napoleońskie przyczyniły się do unowocześnienia państwa pruskiego i wprowadzenia wielu reform, nie miało to większego wpływu na uśpione i biedne Karlino. Pierwsze oznaki ożywienia gospodarczego nastąpiły dopiero w latach 30-tych XX stulecia.

W latach 1846-49 wybudowano szosę łączącą Karlino z Kołobrzegiem i Szczecinkiem a dziesięć lat później do Karlina wjechał pierwszy pociąg.

Widoczny rozkwit handlu i drobnego przemysłu oraz znaczna rozbudowa Karlina rozpoczęła się w latach 70-tych XIX wieku, po zwycięskiej dla Prus wojnie z Francją. Olbrzymie kontrybucje ściągnięte z Francuzów zasiliły biedne Pomorze. W roku 1873 zlikwidowano najmniejszy na Pomorzu powiat karliński i utworzono istniejący do roku 1946 powiat kołobrzesko-karliński. W tym roku otwarto w mieście także pierwszą szkołę średnią. Niewielki garnizon stacjonujący w mieście od roku 1724 przeniesiono wówczas do Bydgoszczy. Rok później nastąpiła także regulacja Parsęty i przez rzekę przerzucono pierwszy betonowy most. Na bazie XVIII-wiecznych młynów powstał tu cały kompleks przemysłowy - duży tartak i młyn, specjalistyczny młyn do mielenia kory dębowej, duża stolarnia oraz olejarnia. Pod Karlinem wybudowano także wiatrak oraz piec wapienny, zaś na miejscu dawnego zamku i późniejszej gorzelni wybudowano duży, istniejący do dziś spichlerz.

Pod koniec XIX wieku renomę zdobyła także karlińska fabryka maszyn rolniczych (Maschinenwerk Körlin). Mimo tego, także w Karlinie zauważalny stał się odpływ ludności do bogatych zachodnich regionów Niemiec. Przy znacznym przyroście naturalnym liczba mieszkańców w latach 1867 - 1900, nastąpił rzeczywisty spadek liczby ludności z 3183 do 3108. Wskaźnik wynoszący 2,4 %, był najgorszy na całym Pomorzu. W roku 1905 w mieście wybudowano królewski sąd rejonowy, a pożar w roku 1907 zmusił mieszkańców do budowy nowego ratusza. Zakończenie I wojny światowej i niekorzystne dla Niemiec straty terytorialne, sprowadziły do miasta niewielką grupę tzw. optantów. Kryzys początku lat 20. i 30. dotknął Karlino w niewielkim stopniu. Pod koniec lat dwudziestolecia międzywojennego powstał tu kompleks sportowy oraz nowoczesne schronisko młodzieżowe.
 


Spichlerz nad kanałem Młyńskim
Po zakończeniu ofensywy francuskiej w roku 1940 do Karlina przybyła grupa 150 jeńców francuskich. W styczniu 1945 roku podjęto decyzję o ewakuacji ludności cywilnej, ale podobnie jak w przypadku Białogardu, rozkaz opuszczenia miasta dotarł do Karlina wieczorem 3 marca. Mieszkańcy, wojsko, pracownicy przymusowi i jeńcy ruszyli w kierunku Kołobrzegu przez Dygowo. Tu nie udało się im jednak przekroczyć Parsęty, gdyż Rosjanie wcześniej zbombardowali most. Rankiem 4 marca do miasta weszły z marszu oddziały radzieckie, kierujące się ku Kołobrzegowi. Mimo rabunków i gwałtów na powracającej do Karlina ludności, miasteczko wyjątkowo nie ucierpiało. Sowieci wyznaczyli komendanta wojennego, który jako zdobycz wojenną zabezpieczył bardziej wartościowe mienie. W związku ze zniszczeniem Kołobrzegu podjęto decyzję o tymczasowym umieszczeniu polskich władz powiatu właśnie w Karlinie. To też przyczyniło się do wzrostu liczby mieszkańców miasta do ponad 5 tysięcy osób.

Erupcja ropy - 09.12.80 r.
Dopiero po przeniesieniu władz powiatowych w roku 1947 do Kołobrzegu i postępującym jego zasiedlaniu liczba mieszkańców Karlina zmniejszyła się do niecałych 3 tys.
W roku 1958 miasto zostało przyłączone do powiatu białogardzkiego.
Dalsze zmiany administracyjne nastąpiły w 1975 r. kiedy to połączono gminę z miastem, pierwszym Naczelnikiem Karlina został Lucjan Wolski. W 1967 r. powstaje w Karlinie klub, a następnie odział Koszalińskiego Towarzystwa Kulturalno - Społecznego. Od 1971 r. zwiększa się liczba KTSK i poszerza się program działania. Nawiązano ściślejsze kontakty z zakładami pracy. Członkowie towarzystwa uczestniczą aktywnie w imprezach turystycznych i sportowych.
W latach 1967 - 1970 powstaje Zakład Papierniczy "Intropol" zatrudniający około 120 osób. Przy szosie do Kołobrzegu w 1967 r. przystąpiono do robót przygotowawczych budowy Zakładu Płyt Pilśniowych i Wiórowych.
W 1973 r. oddano do użytku ujęcie wody oraz magistralę wodną. W latach 1962 - 1974 zmieniono nawierzchnię na większości ulic karlińskich. 9 grudnia 1980 r. w godzinach wieczornych doszło we wsi Krzywopłoty koło Karlina do erupcji ropy, która w następstwie spięć w sieci elektrycznej zapaliła się. Na miejsce przybyło 18 jednostek straży pożarnej, które przystąpiły do zabezpieczania okolicy przed pożarem. Żywioł został opanowany w nocy z 13 na 14 stycznia 1981 r. W miejsce pożaru powstała pierwsza kopalnia ropy.